Nie zapomnij, ćwiczenia z scoliozą kręgosłupa w domu muszą być wykonywane ściśle na receptę lekarza. Jak zrozumieć, że ciecz nagromadzony w stawie kolanowym? Magnetyczne szczotki do tomografii rezonansowej. Niezawodność stawów zależy bezpośrednio od stanu gorsetu mięśniowego, więc aby zapobiec dyslokaciom i podłożeniom powinny być ….. [Czytaj więcej] Czytaj więcej Czytaj także: Poland Rzs bez sterydów Z tego bólu obudziłem się rano i nie mogłem normalnie spać splot i buźni się, a jeździł przez cały następny dzień. Leczenie pęknięty kostkę. Obróbkę odkształcania artroza stawu łokciowego jest skierowany do objawów i oznak zapalenia w dziedzinie miejscu mocowania … Deformacje kości pojawiają się równolegle. W tkankach miękkich otaczających kości i połączenia mogą być zmiany w ich objętości, formie i gęstości; Najczęściej istnieją różne rodzaje zdarzeń i szkodników takich … Staw krzyżowo biodrowy joga Po trzecie, wstrzyknięcia bezpośrednio do stawu są bardzo bolesne. Natychmiast należy zauważyć, że tylko glukozamina na stawy nie przyniesie takich korzyści i nie daje takiego efektu jak w połączeniu z chondroityny. Szedem, krwotoki, ból, dyskomfort, czasami utrata wrażliwości – nieuniknione atrybuty mniej lub bardziej złożonej chirurgii plastycznej. Zegnij lewe kolano na zewnątrz i przynieś podeszłą lewą stopę w prawej nodze. Jakie objawy skrecenia kostki Prawa ręka znajduje się w pozycji tytułu, wygięta w stawie łokciowym. Jednakże, z dystartatrzymem coxartratrozy, z reguły endoprothetyka stawu biodrowego daje najgorsze wyniki leczenia, jak w pojemnościowej stokach, operacje w tych przypadkach są bardziej złożone … Ropień jamy brzusznej jest zapalenie narządów jamy czystości z dalszym topnieniem i tworzeniem ropnej jamy różnych rozmiarów w nich z obecnością śmiertelności w ropniu brzucha wnęki brzusznej waha się od 10 do 40%. Maść bólu w stawach nóg zawierających chondroityny siarczan sodu Lek jest szczególnie przydatny do utwardzania i zapobiegania osteochondrozy i pamiętać, środki przeciwbólowe nie traktują przyczyny choroby, ale tylko pomagają złagodzić stan bólu. Możesz zapisać się za pośrednictwem portalu usług publicznych. Uzyskane wzbogacone osocze jest zawarte w obolałe miejsce w znieczuleniu miejscowym. Osteosynteza kości udowej. Rzs badanie rf Len nasion w celu zmniejszenia stężenia cholesterolu obniżyć poziom szkodliwego cholesterolu z nasion lnianą, który jest sprzedawany w … Pojawia się ból w stawie łokciowym, zwiększając podczas jazdy. Zespół biodrowy wraz z kręgosłupa jest odpowiedzialny za nasz ruch i koszt. Dynamiczne stabilizatory są mięśnie mankietów rotatora ramienia: przede wszystkim – nadzorujący, udział, mały runda, mięśni Sublock. Diagnostyka działania i skuteczne leczenie choroby w leczeniu zapalenia stawów (zapalenie stawów). Akumulacja zasięgu w jamy stawu i regionu pobliskiego … Więc z jednej elektroforezy niczego nie zmieni. Chondromalacja rzepki co jeść Ten sam autorzy odnotowują rolę kompleksu jako stabilizatory stawów: z obciążeniem do dalszej kości łokciowej, w pozycji neutralnej, a także … Owoce granicach stosuje się w postaci świeżej, w postaci jam Morse i suszy. Chora osoba doświadcza ciężkiego bólu w stawie, ruchy są ograniczone, podstawowe działania społeczne i krajowe są utrudnione – opieka dla siebie i ich innej działalności – jeśli chodzi o osobę, będzie w stanie konkurować z samym chorobą chorobę choroby zwyrodnieniowej. Oddzielne tymczasowe warunki patologiczne, które manifestują się w epizodycznych bólach stawów i … Włókna obu belek kończą się w rdzeniu kręgowym, wchodząc do przednich szerszeń przednich rogów rdzenia kręgowego. Dodatek B. algorytmy działania lekarza. Konieczne jest regularne leczenie chorób nadciśnienia pod nadzorem lekarza. W zależności od lokalizacji, wyróżnia prawo lub lewostronne … Ból i opuchnięta kostka bez urazu W takich obrażeniach konieczne jest stosowanie osteosyntezy kolana, wybierając rodzaj interwencji, co pozwala uniknąć stosowania dużych ilości … Jakie badania lepiej, aby całkowicie zobaczyć obraz pooperacyjny stawu? Stan chrząstki stawowej jest ważne nie tylko dla … Im szybciej zostanie wykonana prawidłowa diagnoza i powołuje się niezbędne leczenie, tym korzystniejsze jest prognozę pełnej przywrócenia mobilności i wydajności … Mases z grupy niesteroidowych środków przeciwzapalnych są przeznaczone do … Zespół fetyczny (spondyloza spondyloostalioza). Prawidłowo wykonane binting zapewnia niezawodną ochronę połączenia barkowego z zakażenia rany … Po wejściu do tych genów w naszym ciele … Dieta na staw kolanowy Ketoza w krowie objawia się w dwóch formach: klinicznych (można łatwo zdiagnozować) i subklinical (ukryte manifestacje). Masaż powinien mieć doświadczony instruktor terapeutycznego wychowania fizycznego, rehabilitologa lub doświadczonego masażu terapeuty, którego specjalizacja obejmuje tę patologię. Zespół Zudeek (zanikiem Deek) – zespół bólu, wynikający po obrażeniu kończyny, wraz z długotrwałym wasomotorem, zaburzeniami troficznymi i osteoporozą Enecksky Surgeon P. W takim przypadku ważne jest, aby szybko go wyeliminować. Najczęściej uraz zwykle występuje po niewłaściwym leczeniu … Złącza małe naczynia, z których istnieje niewielka ilość krwi i zachwyca tkankę podskórną i niższe warstwy skóry. Przejdź do sekcji Rozwiązywanie stawów jest raczej powszechnym obrażeniami, z którymi się spotykają. Produkty te są szczególnie ważne podczas koksartroza 2 etapach, ponieważ zawierają one witaminy i minerały dla prawidłowego odżywiania chrząstki. Spuchnieta kostka od uderzenia Złącze kostki jest stawem rastless. W porównaniu ze zwykłym zapaleniem stawów, reumatoidalne zapalenie polalności jest chorobą autoimmunologiczną, systemowo wpływającym na tkanki stawów i całego ciała. Choroba mocy (metabolizm kwasu moczowego) prowadzi do … Operacje dla zastąpienia stawów pokazano na tych pacjentów, konserwatywne sposoby leczenia ciężkiej osteoartrozy nie istnieją (dotyczy tylko przypadków, gdy pokazano endoprothetics). Lokalne uszkodzenia chrząstki stawu kolanowego (Chondromactwo – HMM) jest naruszeniem integralności jego chrząstki pokrywy, wynikającą z często patologii chrząstki jest drugorzędne i rozwija się w obecności przerw menisku i kolana stawów kolanowych. Taki stan można skutecznie leczyć stosując technikę artroskopową. Ręczna terapia i osteopatia wpływają na te same struktury i tkanki zewnętrzne. Komunikat miłośników collie i sheltie. Po tym, jak określono w procentach powierzchni, dwóch pacjentów z obrzęk w szpiku kostnym Tranny, wysokość i ziemie …
Ze względu na budowę anatomiczną, a przede wszystkim z uwagi na codzienne obciążenia, staw krzyżowo – biodrowy jest narażony na szereg urazów i schorzeń. Jedną z najdokładniejszych metod diagnostyki dolegliwości bólowych stawu biodrowego jest badanie rezonansem magnetycznym. Badanie to jest całkowicie nieinwazyjne oraz bezbolesne.Choroba zwyrodnieniowa stawu krzyżowo-biodrowego wiąże się zazwyczaj z silnymi dolegliwościami bólowymi oraz znacznym ograniczeniem ruchomości bioder i dolnego odcinka kręgosłupa. Istotne są zatem nie tylko wzmocnienie okolicznych mięśni, ale także ćwiczenia rozluźniające i rozciągające stawu krzyżowo-biodrowy znajduje się po obu stronach miednicy, łącząc kość krzyżową z kością biodrową. Odgrywa bardzo istotną rolę przy niemalże wszystkich ruchach miednicy. Przejmuje wszystkie siły powstałe podczas ruchu i amortyzuje je. Choroba zwyrodnieniowa stawu krzyżowo-biodrowego powstaje zazwyczaj na skutek nieprawidłowego obciążenia, np. noszenia ciężkich przedmiotów. Również znaczna nadwaga czy zaistniałe w przeszłości urazy obręczy miednicznej mogą być jej przyczyną. Choroba zwyrodnieniowa stawów może spowodować deformację przyległych do nich kości. A to może prowadzić do nieprawidłowej pozycji miednicy. Dolegliwości, które powinny zwrócić Twoją uwagę: Ostry ból w dolnej części kręgosłupa, początkowo jedynie przy obciążeniu, później również w spoczynku Ból promieniujący w bok miednicy i w okolicę pachwiny Silne chroniczne dolegliwości bólowe, pogarszające się po obciążeniu Nieprawidłowa pozycja i skrzywienie miednicy poprzez przyjmowanie pozycji, w której możliwe jest uniknięcie bólu Skrzywienie kręgosłupa Częściowe ograniczenie ruchomości Możliwe zaburzenia czucia skóry Choroba zwyrodnieniowa stawów może rozwinąć się zarówno w jednym, jak i w obu stawach krzyżowo-biodrowych. Jednostronnie występuje zazwyczaj wówczas, gdy pozycja kręgosłupa lub bioder jest nieprawidłowa. Taka nieprawidłowa pozycja prowadzi do nadmiernego obciążenia stawów z jednej strony ciała. W ten sposób dochodzi do większego zużycia chrząstki stawowej z jednej strony miednicy. Rzadziej obserwuje się obustronną chorobę zwyrodnieniową stawów krzyżowo-biodrowych. Przyczyną są wrodzone skrzywienia i deformacje obręczy miednicznej. Oczywiście obustronna artroza skutkuje jeszcze znaczniejszymi ograniczeniami ruchowymi niż artroza jednostronna. Znacznie trudniejsze jest też odciążenie obu tych stawów. Ciepło, masaż i gimnastyka uśmierzają ból Możliwości leczenia w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawu krzyżowo-biodrowego są bardzo ograniczone. Skupiamy się najczęściej na łagodzeniu dolegliwości, przede wszystkim bólu. Doskonałą pomocą są ciepłe okłady. Połóż na dolny odcinek kręgosłupa ciepłą poduszkę z pestek wiśni lub butelkę z ciepłą wodą. Uwaga: ciepło stosujemy jedynie wówczas, gdy w stawie nie rozwija się stan zapalny. Jeżeli taka sytuacja miałaby miejsce, należy zastosować zimny okład, np. zakupiony w pobliskiej aptece. Ulgę przyniosą także masaże. Rozluźniają napięcie otaczającej tkanki i mięśni. Fizjoterapia, czyli gimnastyka lecznicza poprawia ruchomość stawów i zmniejsza ich blokady. Istotna w leczeniu choroby jest również stopniowa redukcja nadmiernej wagi. Każdy nadprogramowy kilogram to dodatkowy ucisk na staw krzyżowo-biodrowy, który przyśpiesza zużycie chrząstki stawowej. Jak zapobiec chorobie zwyrodnieniowej stawów krzyżowo-biodrowych? Zdrowe i zbilansowane odżywianie (osobiście polecam kuchnię śródziemnomorską), jak również odpowiednia porcja ruchu to najważniejsze środki zaradcze w przeciwdziałaniu tej chorobie. Pamiętaj o korzystnych rodzajach sportu, takich jak jazda na rowerze, nordic walking, pływanie, gimnastyka w wodzie. Unikaj natomiast wszystkiego, co naraża stawy na gwałtowne zmiany kierunku lub nagłe hamowanie – tenis, piłka nożna, bieganie. Samodzielne ćwiczenia Jeśli chorujesz na zwyrodnienie stawów, musisz pamiętać o ich stabilizacji. Osiągniesz ją, wykonując ćwiczenia wzmacniające mięśnie wokół dotkniętego chorobą stawu. Ćwiczenie 1 Połóż się płasko plecami na ławce, a stopy na podłodze. Pośladki powinny znajdować się poza krawędzią ławki. Można również położyć się na leżącej na ziemi grubej książce. Należy umieścić ją pod biodrami tak, aby imitowała krawędź ławki. Unieś nogi i poruszaj nimi luźno na przemian w górę i w dół. Nie zapomnij o miarowym oddychaniu podczas wykonywania ćwiczenia. Powtarzaj to ćwiczenie co najmniej raz dziennie przez ok. 30 sekund. Ćwiczenie 2 Usiądź kością guziczną na rogu ławki lub stołu. Odchyl się lekko do tyłu, trzymając się obiema dłońmi krawędzi ławki lub stołu. Naprzemiennie podnoś i opuszczaj nogi. Nie wstrzymuj przy tym oddechu i nie napinaj się. Powtarzaj to ćwiczenie co najmniej raz dziennie przez ok. 30 sekund. Ćwiczenie 3 Połóż się płasko plecami na podłodze. Pod kością krzyżową umieść piłkę tenisową. Przytrzymuj ją dłońmi. Poruszaj naprzemiennie nogami w górę i w dół. Nie wstrzymuj przy tym oddechu i nie napinaj się. Powtarzaj to ćwiczenie co najmniej raz dziennie przez ok. 30 sekund. UWAGA! Pamiętaj, by nie wykonywać jakichkolwiek ćwiczeń, jeśli sprawiają Ci ból! Poniższe ćwiczenia mają na celu rozluźnianie i rozciąganie stawu krzyżowo-biodrowego. Należy je również wykonywać regularnie. Ćwiczenie 1 Postaw lewą stopę na taborecie. Połóż lewą dłoń na miednicy. Prawą dłonią przytrzymaj się oparcia lub stołu. Kołysz swobodnie prawą nogą w lewo i w prawo. Powtórz to ćwiczenie dziesięciokrotnie. Potem zmień nogę. Ćwiczenie należy wykonywać co najmniej raz dziennie. Ćwiczenie 2 Połóż się plecami na łóżku lub na macie. Podnieś nogi tak, aby kąt między udem a łydką wynosił 90 stopni. Poruszaj nogami przez 3 minuty tak jak podczas jazdy na rowerze. Ćwiczenie wykonuj raz dziennie. Staw krzyżowo biodrowy joga Nie zapomnij, ćwiczenia z scoliozą kręgosłupa w domu muszą być wykonywane ściśle na receptę lekarza. Jak zrozumieć, że ciecz nagromadzony w stawie kolanowym? Magnetyczne szczotki do tomografii rezonansowej. Wiele przypadków bóle stawów krzyżowo-biodrowego przejść nierozpoznana z powodu testów niejednoznaczny, według Journal of American Academy of Ortopedycznej. Zmodyfikowana praktyka jogi traktuje wszystkie aspekty ciała, dolegliwości lecznicze i kojące ból po drodze. Rozważania Sam Joga może powodować ból stawów krzyżowo-biodrowych, które ze względu na odcinkach szczepu więzadła i stanowi, że poprosi miednicę i kość krzyżową, aby przejść obok. Funkcja Joga poprawia wiele czynników przyczyniających się do bólów krzyża. Delikatne praktyka jogi może poprawić swoją kondycję, chodząc i siedząc postawę naturalnie. Badania Naukowcy z University of Pennsylvania i Richard Stockton College of New Jersey opublikował raport w 2004 r opisującą układu mięśniowo-szkieletowego korzyści hatha jogi. Leczenie Skupić się na uzyskaniu stabilizacji i budowania mięśni wokół stawu. Spróbuj nici, delikatne wygięcia do tyłu i do przodu asymetryczne fałdy tylko pod nadzorem wykwalifikowanego specjalisty. Prawidłowe wyrównanie, zwłaszcza miednicę, ma kluczowe znaczenie. Ostrzeżenie Zawsze zasięgnąć opinii i zgody lekarza specjalistę, jeśli chodzi o kręgosłup. Nawet korzystne pozy mogą okazać się szkodliwe, gdy nieprawidłowo wykonane.
Warto dbać o zdrowie i sprawność stawu biodrowego, bo jest to jeden z najważniejszych stawów w organizmie człowieka. Przeciążony może dawać dolegliwości bólowe. Postaraj się regularnie ćwiczyć, aby wzmocnić ten staw i mięśnie, które go stabilizują. Poniżej znajdziesz 7 propozycji ćwiczeń na stawy biodrowe. Staw biodrowy to jeden z największych stawów u człowieka. Ma do wypełnienia bardzo ważne zadania: utrzymuje ciało w pozycji pionowej, umożliwia sprawne poruszanie się, dźwiga ciężar ciała. Niestety bardzo często jest przeciążony i może dawać dolegliwości bólowe. Mogą być symptomem choroby zwyrodnieniowej stawu, infekcji, urazu, nadwyrężenia więzadeł i mięśni, rwy kulszowej, a nawet chorób ogólnoustrojowych. Wczesna diagnostyka i szybkie wdrożenie leczenia pomogą dłużej zachować zdrowie i codziennie parę minut na wykonanie poniższych ćwiczeń. Dzięki nim poprawisz ruchomość stawu oraz wzmocnisz mięśnie pośladków, które są ważnymi mięśniami stabilizującymi. Pamiętaj, aby nie robić niczego na siłę. Jeśli czujesz ból, idź koniecznie do lekarza, do ortopedy, lub skontaktuj się z fizjoterapeutą. Ból oznacza, że twój staw biodrowy potrzebuje pomocy specjalisty! Ćwiczenie 1. Połóż się na plecach z wyprostowanymi nogami. Następnie przyciągnij jedną nogę zgiętą w kolanie do klatki piersiowej. Druga noga niech pozostanie wyprostowana (spróbuj ją przycisnąć do podłoża). W tej pozycji pozostań na 10-15 sekund. Następnie wyprostuj nogę i przyciągnij do klatki piersiowej drugą nogę. W tej pozycji zostań również na 10-15 2. Połóż się na plecach z wyprostowanymi nogami i rozpostartymi rękoma (tzw. leżenie krzyżem). Następnie wyprostowane nogi oddalaj od siebie i zbliżaj (tak jakbyś robił pajacyka na leżąco) 20 razy. Pamiętaj, że w czasie tego ćwiczenia nogi poruszają się po 3. Połóż się na plecach z wyprostowanymi nogami. W tym ćwiczeniu ważne są stopy. Obracaj je równocześnie na boki (prawa stopa na prawo, lewa stopa na lewo). Wykonaj to ćwiczenie 20 razy. Odpocznij i zrób je ponownie. Ćwiczenie 4. Połóż się na brzuchu, ręce połóż pod brodą. Następnie ugnij nogi w kolanach pod kątem 90 stopni i skrzyżuj, a potem wróć do pozycji wyjściowej. Wykonaj to ćwiczenie 20 5. Połóż się na brzuchu, ręce połóż pod brodą. Jedną nogę wyprostuj, drugą ugnij w kolanie. Następnie wyprostowaną nogę unieś i wróć do pozycji wyjściowej. Wykonaj to ćwiczenie 10 razy i zmień 6. Połóż się na prawym boku, prawą rękę połóż pod głową, prawą nogę zegnij w biodrze i w kolanie do kąta prostego. Lewa noga niech będzie wyprostowana, a potem zgięta tylko w kolanie. Lewą nogę podnieś do góry 5 razy. Odpocznij i ponownie wykonaj to ćwiczenie. A potem zmień stronę i wykonaj to ćwiczenie, leżąc na lewym boku. Ćwiczenie 7. Połóż się na lewym boku, ugnij obie nogi w biodrze i w kolanach. Niech będą złączone. Następnie nie odrywając od siebie pięt, unieś prawe kolano do góry i wróć do pozycji wyjściowej. Powtórz ćwiczenie 10 razy. Następnie zmień stronę i wykonaj ponownie ćwiczenie. Regularne wykonywanie tych ćwiczeń wzmocni mięśnie pośladków i ud, poza tym wzmocni stawy biodrowe. mk
Co to jest staw krzyżowo-biodrowy i dlaczego wstrzyknięcie do stawu krzyżowo-biodrowego jest pomocne? Staw krzyżowo-biodrowy to duży staw w dolnej części pleców i okolicy pośladków. Kiedy staw staje się bolesny, może powodować ból w jego najbliższej okolicy lub może powodować ból w pachwinie, brzuchu, biodrze, pośladku lub nodze. Listopad w Jodze Życia jest pod znakiem bioder. Przygotowaliśmy dla Was zajęcia 3 razy w tygodniu (vinjasa początkująca i joga tematyczna), które w 100% będą poświęcone tej części ciała. Oprócz tego zapraszamy do lektury artykułów, które skupią się na biodrach w kontekście: anatomicznym, psychologicznym i energetycznym. Do napisania pierwszego z nich zaprosiliśmy Maję Ludwikowską, która oprócz tego, że uczy jogi jest lekarką (obecnie na rezydenturze z Rehabilitacji Medycznej). Artykuł ten napisany jest z perspektywy medycznej, więc mamy nadzieję, że uzupełnicie tym samym swoją wiedzę. Owocnej lektury! Biodro jest pojęciem obejmującym część obręczy kończyny dolnej wraz ze stawem biodrowym. Często pisząc o tym rejonie, pojawia się nazwa: obręcz miedniczna czy miednica, przy czym trzeba zwrócić uwagę, że w polskim mianownictwie anatomicznym kości udowe i stawy biodrowe nie są wliczane jako elementy składowe miednicy. Jednak pracując nad ruchomością/elastycznością bioder, zwykle pracujemy z całym tym rejonem, więc będziemy o nich mówić. Obręcz miedniczna jest utworzona przez 6 lub 7 kości połączonych 6 lub 7 stawami. Kości wchodzące w skład miednicy to: kość krzyżowa, pojedyncza lub podwójna kość guziczna, dwie kości miedniczne i dwie kości udowe. Stawy miednicy to: dwa stawy krzyżowo-biodrowe, staw krzyżowo-guziczny, ewentualnie staw międzyguziczny, spojenie łonowe oraz dwa stawy biodrowe (pamiętajcie o adnotacji wyżej). Poniżej grafiki przedstawiające pokrótce anatomię: Jak widać jest to obszar niezwykle złożony. Nie mówiąc już o tym, że rejon ten nie tylko jest ważny ze względu na swoją rolę w poruszaniu się, ale także ze względu na rolę, jaką pełnią mięśnie przepony miednicy czy przepony moczowo- płciowej itp. Prawidłowa ruchomość czy stabilność poszczególnych elementów najpierw kostnych, więzadłowych, mięśni, powięzi jest niezbędna do normalnego, prawidłowego, bezbolesnego funkcjonowania. Trzeba pamiętać, że jakiś uraz, za mało ruchu czy nieprawidłowe nawyki ruchowe (ale nie tylko, bo napięcia w miednicy mogą być również spowodowane stresem, nieodpowiednią dietą itp.) mogą spowodować dysfunkcję, a potem ból tego rejonu, ale także rzutować na inne części naszego ciała i równowagę całego organizmu. W kontekście jogi dobra elastyczność bioder jest wymogiem do spełnienia w co najmniej połowie pozycji (Asan): od stojących, przez siady, po pozycje odwrócone. Często mówi się, że ktoś nie może czegoś wykonać (najczęściej w kontekście pełnego wariantu asany) ze względu na “sztywność bioder”, przy czym trzeba zauważyć, że jest to bardzo ogólne pojęcie, którego źródło może być w spiętej powięzi czy w określonych mięśniach. Pamiętajmy, że w praktyce jogi szukamy bardziej otwartości, przestrzeni w ciele w trakcie wykonywania asany, niż na siłę dostosowujemy się do pierwowzoru i rozciągamy“na siłę”, wręcz z zaciśniętymi zębami. Może to przynieść odwrotny skutek. Nasze ograniczenia ruchomości mogą być pochodzenia: powięziowego, mięśniowego, ale także więzadłowego i kostnego – agresywne atakowanie ograniczeń, szczególnie tych dwóch ostatnich, może być dla nas szkodliwe. Pracę nad otwieraniem bioder warto rozpoczynać w pozycjach leżących. Wtedy dolne plecy są stabilnie ułożone na podłodze, a także można odpowiednią pracą z podłogą wykonać łagodny automasaż powięzi; kolejną dosyć łagodną pracą z biodrami jest praca w pozycjach odwróconych, kiedy to stawy biodrowe dźwigają jedynie ciężar kończyn dolnych. Następnie są pozycje siedzące, a na końcu stojące. Pozycje stojące są najtrudniejsze dla tego rejonu (największe obciążenie dla stawów biodrowych, związane z pionowym ułożeniem ciała, często w ekstremalnych pozycjach Jak nasze całe ciało, tak i ten obszar jest złożony. Praca z biodrami pociąga także pracę z miednicą, kroczem, elastycznością obszaru krzyżowo-biodrowego, ale o tym kiedy indziej. Dziś zajmiemy się stawem biodrowym. Staw biodrowy jest stawem kulistym panewkowym; Głową jest powierzchnia stawowa głowy kości udowej, panewką jest powierzchnia księżycowata panewki kości miednicznej oraz obrąbek panewkowy. W stawie biodrowym wykonujemy: zgięcie, prostowanie, odwodzenie, przywodzenie, obrót do wewnątrz i na zewnątrz oraz obwodzenie . W prawidłowej pionowej postawie panewka nie obejmuje całkowicie głowy, jedynie część tylna i górna pokryta jest panewką. Pod względem funkcjonalnym staw biodrowy jest stawem wieloosiowym, kulistym panewkowym. Posiada ograniczony zakres ruchów. Zakres ruchu stawu biodrowego dokonuje się wokół trzech osi: – wokół osi poprzecznej odbywają się ruchy zginania i prostowania, – wokół osi strzałkowej ruchy odwodzenia i przywodzenia, – wokół osi pionowej ruchy rotacji zew. i wew. Ruchy w obrębie stawu biodrowego są ze sobą w mniejszym i większym stopniu, sprzężone, połączone. Dla przykładu: ruchy zginania i prostowania są tym bardziej ograniczone, im większy zakres odwodzenia czy przywodzenia, natomiast ograniczenie ruchów w płaszczyźnie czołowej jest ściśle związane ze zwiększeniem obszerności ruchów zginania i prostowania. Trzeba pamiętać, że ruchy w stawie biodrowym prawie bez wyjątku łączą się z ruchami kręgosłupa i w związku z tym, jeśli dojdzie w tym zakresie do jakiś ograniczeń – kompensowane są one przez stawy kręgosłupa. (stąd mogą poźniej pojawiać się dolegliwości bólowe). W linku (ZOBACZ) znajdziecie tabelkę pokazująca, które mięśnie są odpowiedzialne za poszczególne ruchy w stawie biodrowym. Rozpoznacie wtedy, które mięście zginają udo (ruch do przodu), mięśnie prostujące udo (ruch do tyłu), mięśnie odwodzące i przywodzące udo, mięśnie odwracające udo (rotacja na zewnątrz), mięśnie nawracające udo (rotacja do wewnątrz). Podsumowując, nasze biodra są stworzone do ogromnej ilości ruchów, których zazwyczaj nie używamy, ze względu na nasz tryb życia, co powoduje dysbalans między poszczególnymi grupami mięśni i zmniejszenie się ślizgania, ruchomości powięzi. To, co joga nam proponuje powoduje, że mamy wiele pozycji, które mogą nam pomóc w bezpiecznej pracy z tym rejonem. Dla przykładu: pavanamuktasana, baddha konasana czy upavistha konasana. Wraz ze zgłębianiem praktyki jogi można znaleźć rodzaj pracy dla siebie i dla swojego ciała. Maja Ludwikowska Literatura: 1. Błaszczyk W.: „Biomechanika kliniczna. Podręcznik dla studentów medycyny i fizjoterapii”. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2004 2. Bochenek A., Reicher M.: „Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna, kości, stawy i więzadła, mięśnie”. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2006 3. H. David Coulter.: „Anatomia Hatha jogi”, Kraków 2017 Karczmarzyk. „Joga powięziowa integralnie”, Wydanie pierwsze, Warszawa 2020 5. Jorittsma W.: „Anatomia na żywym człowieku. Wstęp do terapii manualnej”. Urban&Partner, Wrocław, 2004 6. Gnat R., Saulicz E., Kuszewski M.: „Współczesne poglądy na temat systemów stabilizacyjnych kompleksu biodrowo-miedniczno-lędźwiowego”. „Fizjoterapia”, 2006, 14, 3, 68-81, 7. Lee D.: „Obręcz biodrowa”. DB Publishing, 2001, 8. Lee D.: „Principles of the Integrated Model of Function and its Application to the Lumbopelvic-hip Region”. 9. Myers T. W.: „Anatomy trains. Myofacial Meridians for Manual and Movement Therapists”. Churchill Livingstone, 2001, 10. Oatis C. A.: „Kinesiology. The Mechanics and Pathomechanics of Human Movement”. Lippincott Williams & Wilkins, 2004, 11. Richardson C., Hodges P. Hides J.: „Therapeutical Exercise for Lumbopelvic Stabilization. A Motor Control Approach for the Treatment and Prevention of Low Back Pain”. Churchill Livingstone, 2004. 12. Tabela: Grafiki: 1. Atlas Anatomii Człowieka. Tom 1Ból krzyżowo-biodrowy z wielu źródeł. Przedoperacyjne dreszcze lub gorączka (>38oC). Pacjenci z niewydolnością wątroby, nerek i serca. Pacjenci na; przeciwzakrzepowe, przeciwpłytkowe i z INR≥1,5. Wyklucz iniekcje kortykosteroidów w staw krzyżowo-biodrowy w ciągu ostatnich trzech miesięcy. Odmowa pacjenta.
Dysfunkcje w obrębie stawów krzyżowo-biodrowych najczęściej klasyfikowane są jako „zespoły bólowe dolnego odcinka kręgosłupa”. Może to być uzasadnione tym, że posiadają bardzo zbliżony do nich obraz kliniczny (Lewit). Pacjenci dotknięci tymi „zespołami” zgłaszają często objawy bólowe charakterystyczne dla kilku innych dysfunkcji i schorzeń. W związku z tym dla powodzenia terapii niezbędne jest zróżnicowanie pochodzenia tych objawów. Jest to konieczne, gdyż w takich wypadkach można brać pod uwagę relatywnie wiele czynników, takich jak choroba krążka międzykręgowego, zablokowanie segmentu ruchowego (lub segmentów) kręgosłupa lędźwiowego, zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego, przeciążenie więzadeł miednicy, a nawet chorobę zwyrodnieniową stawu biodrowego, chociaż lista może być znacznie dłuższa. Trzeba na wstępie wyraźnie powiedzieć, że ogromny postęp w medycynie manualnej oraz ogólnej diagnostyce medycznej pozwala na dokładne rozpoznanie właściwej przyczyny i wdrożenie adekwatnego postępowania terapeutycznego. Spis treści: Objawy Anatomia Zjawisko dystorsji (torsji) miednicy Czym jest tzw. zablokowanie stawu SI? Szersza perspektywa Jak działa joga w przypadku dysfunkcji stawów SI? Podsumowanie Bibliografia Objawy Kiedy pacjent zgłasza się po pomoc do lekarza lub fizjoterapeuty, mamy już praktycznie do czynienia ze stanem ostrym. W wielu innych przypadkach pacjenci funkcjonują z zablokowaniem stawu krzyżowo-biodrowego lub stawu międzywyrostkowego kręgosłupa lędźwiowego i nie są tego świadomi, gdyż objawy są niespecyficzne. Towarzyszy temu jedynie niewielki dyskomfort, którego pacjent do pewnego momentu nie zauważa. Nie znaczy to, że zablokowanie takie nie wpływa negatywnie na funkcję narządu ruchu. Dla przykładu – zablokowania w obrębie dolnych części kręgosłupa mogą wywoływać zjawiska bólowe w obrębie połączeń głowowo-szyjnych, czego pacjent sam z siebie nie powiąże z problemem w odcinku krzyżowo-lędźwiowym. Przyjrzyjmy się teraz objawom towarzyszącym problemom w tym obszarze, przypominając jednocześnie, że dopóki nie przeprowadzimy dokładnej diagnostyki, nie będziemy wiedzieli, z jakiego rodzaju dysfunkcją mamy do czynienia. Charakterystyczne w stanie ostrym jest to, że pacjent ma problem z wyprostowaniem się i utrzymuje „przeciwbólową” pozycję przodozgięcia w obrębie miednicy i kręgosłupa lędźwiowego. Występuje lęk przed wyprostowaniem się, a nawet kichnięciem, czy kaszlem (Lewit). „Przeprost kręgosłupa jest bardziej ograniczony niż przodozgięcie […] Również zgięcie boczne bywa ograniczone i bolesne, przynajmniej w jedną stronę. Charakterystyczny jest brak w czasie zgięcia bocznego współruchu rotacji miednicy. Ból jest zazwyczaj umiejscowiony asymetrycznie i może promieniować do stawów biodrowych, pośladków, podbrzusza, pachwin, kończyn dolnych, jak również w kierunku kręgosłupa piersiowego” (Lewit). Należy podkreślić, jak ważne jest prawidłowe rozpoznanie przyczyny bólu. Niestety nazbyt często zdarza się orzeczenie dyskopatii wyłącznie na podstawie zdjęcia RTG i zgłaszanych przez pacjenta objawów. W takich przypadkach dokonuje się nadal zbyt wiele niepotrzebnych operacji na krążku międzykręgowym, jak również wdraża nieodpowiednie postępowanie zachowawcze (Rakowski). Tymczasem terapia manualna dysponuje odpowiednimi narzędziami pozwalającymi bardzo precyzyjnie określić i leczyć przyczynę bólu. Oczywiście ma to miejsce tylko wtedy, gdy przyczyna ta leży w zaburzeniu funkcji, a nie w chorobie struktury. Zablokowanie stawu to właśnie zaburzenie funkcji, chociaż jak wiadomo z praktyki klinicznej, zablokowanie to (często bagatelizowane) może wywoływać objaw rzekomo korzeniowy na skutek tzw. podrażnienia segmentarnego (Lewit). W takich wypadkach szczególnie łatwo o pomyłkę diagnostyczną. Zwłaszcza wtedy, gdy równocześnie współistnieje tzw. dyskopatia. Skupmy się jednak na kwestii dysfunkcji stawów krzyżowo-biodrowych, które od tej pory będą nazywane stawami SI (z łac. Sacroiliac) Anatomia Aby zrozumieć mechanizm powstawania zablokowań, należy przeanalizować anatomię prawidłową i czynnościową miednicy i połączenia krzyżowo-lędźwiowego. Kość krzyżowa (os sacrum) to w istocie pięć zrośniętych w okresie dojrzewania płciowego kręgów krzyżowych o kształcie klinowatym, która od góry łączy się z ostatnim – piątym kręgiem lędźwiowym, a od dołu z kością guziczną (os coccygis) – ogonową, złożoną z 3 do 5 szczątkowych kręgów guzicznych. Ten charakterystyczny klinowaty kształt kości krzyżowej jest podyktowany potrzebą stabilnego osadzenia całej kolumny kręgosłupa wraz z głową i klatką piersiową pomiędzy dwiema kośćmi biodrowymi (ossis Ilium). Tak więc widać wyraźnie jak dużemu obciążeniu poddawane są stawy SI. Kość krzyżowa łączy się z kośćmi biodrowymi nie tylko na zasadzie klinowatego osadzenia między nimi, ale również poprzez specyficzną strukturę szyn i rowków (ang. rail-groove). Powierzchnia stawowa kości biodrowych pokryta jest szynami, a powierzchnia stawowa kości krzyżowej rowkami (Coulter). Dzięki takiej budowie kostnej, opartej na zasadzie pozytyw – negatyw, kość krzyżowa jest stabilna w obrębie połączenia z miednicą. Całość wzmacnia dodatkowo torebka stawowa oraz więzadła bezpośrednie i pośrednie. Należy zaznaczyć, że „Staw krzyżowo-biodrowy jest prawdziwym stawem z typową błoną maziową, posiadający swój własny zakres ruchomości, pomimo nietypowego kształtu oraz faktu, że w ruchach kości krzyżowej względem kości biodrowych nie biorą udział żadne mięśnie […] Według Duckwortha ruch fizjologiczny w tym stawie polega na rotacji kości krzyżowej wokół najkrótszej i najmocniejszej części międzykostnej więzadeł krzyżowo-biodrowych, łączących guzowatości biodrowe z wyrostkami poprzecznymi drugiego kręgu krzyżowego. Ruch ten nazwano nutacją”. (Lewit). Nasuwa się tutaj potrzeba wyjaśnienia historycznego. Otóż do lat trzydziestych XX wieku mylnie zakładano, że w stawach SI nie zachodzą żadne ruchy. Obalił tę tezę francuski ortopeda Kapandji (Coulter). Dowiódł on, że istnieje jednak pewna ruchomość w obrębie sztywnej z założenia obręczy biodrowej. Kluczową rolę odgrywają tu stawy krzyżowo-biodrowe a współgra z nimi spojenie łonowe (symphysis pubica). Ruchy te nazwano nutacją i przeciwnutacją. Należy wyraźnie zaznaczyć, że są to niezależne ruchy zachodzące pomiędzy kością krzyżową a kośćmi biodrowymi i ich występowanie pociąga za sobą więcej następstw. Ruch nutacji powoduje przesunięcie promontorium (przednio-górną część kości krzyżowej) do przodu przy jednoczesnym ruchu obu kości biodrowych przyśrodkowo (do środka ciała), a kości kulszowych dobocznie (od środka ciała). Ruch nutacji pojawia się naturalnie, kiedy ciało np. z pozycji stojącej próbuje wykonać luźny skłon w tył, zaś ruch przeciwnutacji pojawia się, kiedy ciało również z pozycji stojącej wykonuje luźny skłon w przód. Oba te zjawiska mają kluczowe znaczenie dla praktyki ćwiczeń jogi, o czym będzie mowa w dalszej części artykułu. Najlepiej zrozumieć ruchy nutacji i przeciwnutacji na przykładzie akcji porodowej. Kapandji twierdzi (Coulter) – a ginekolodzy położnicy potwierdzają ten fakt z praktyki klinicznej (Lewit) – że w pierwszej fazie porodu dochodzi do przeciwnutacji, a w drugiej do nutacji. Przeciwnutacja zachodzi na skutek pociągnięcia promontorium ku tyłowi i oddalenia się od siebie kości biodrowych, dlatego głowa dziecka ma więcej przestrzeni, aby dostać się do kanału rodnego. Gdy już się tam znajdzie, dochodzi do ruchu nutacji, co w naturalny sposób ułatwia dziecku wyjście na świat przez otwieranie się kości kulszowych do boków, czyli na zewnątrz. W kwestii ciąży, porodu i okresu połogu należy dodać, iż w związku z samą budową miednicy, jak również wskutek specyficznego działania „kobiecych” hormonów ciało kobiety jest bardziej podatne na destabilizację stawów SI, jak również na ich zablokowania. Ma na to wpływ również cykl menstruacyjny oraz okres menopauzalny. Kobieca miednica jest niższa i szersza od męskiej, dodatkowo zaś u mężczyzn i kobiet występują różnice w strukturze więzadeł spajających bezpośrednio kość krzyżową z kością biodrową. U kobiet występują dwa główne obszary, z których odchodzą wiązki więzadeł, natomiast u mężczyzn występują trzy takie obszary, przez co kobiece połączenia SI są bardziej podatne na hipermobilność (nadruchomość), (Lasater). W związku z tymi różnicami w budowie miednicy żeńskiej i męskiej ruch nutacji i przeciwnutacji jest znacznie głębszy u kobiet niż u mężczyzn. Znajomość tego faktu powinna powstrzymać mężczyzn wykonujących ćwiczenia jogi przez zbytnim forsowaniem. Dotyczy to zwłaszcza ćwiczeń z grupy skłonów do przodu i skłonów do tyłu. Omawiając różnice w budowie miednicy, nie sposób nie wspomnieć o różnych jej typach, jakie wyodrębnił Gutmann. W tym przypadku różnice te dotyczą zarówno kobiet jak i mężczyzn i są zauważalne w płaszczyźnie strzałkowej (z boku). To, jaką budową miednicy człowiek dysponuje, pociąga za sobą pewne następstwa kliniczne. Np.: Promontorium ustawione wysoko to większe ryzyko hipermobilności, bóle więzadłowe, zmiany zwyrodnieniowe segmentu L5/S1 i ryzyko uszkodzenia tego krążka. Promontorium ustawione pośrednio to zwiększone ryzyko zablokowania segmentu ruchowego i uszkodzenia krążka L4 Promontorium ustawione nisko to zwiększone ryzyko zmian zwyrodnieniowych w stawach: lędźwiowo-krzyżowym (segment L5/S1), krzyżowo-biodrowym (SI) oraz biodrowych (Lewit). Dla praktyki ćwiczeń jogi ważna jest znajomość własnego typu budowy. Pomaga ona uniknąć uszkodzenia miednicy i daje możliwość świadomej profilaktyki. Omawiając dalej anatomię połączeń stawów SI, należy wspomnieć o kilku bardzo ważnych więzadłach, które pełnią ważną funkcję stabilizującą i zarazem należą do najczęściej przeciążanych więzadeł tego obszaru. Dzieje się tak nie tylko na skutek wykonywania czynności dnia codziennego (najczęściej asymetrycznego), zaburzeń statyki miednicy, ale również wskutek nieumiejętnie wykonywanych ćwiczeń jogi, czyli zbyt intensywnego rozciągania obszaru krzyżowo-biodrowego. Więzadła stawów SI dzielimy na bezpośrednie i pośrednie (Ignasiak). Do więzadeł bezpośrednich zaliczamy: Więzadła krzyżowo-biodrowe brzuszne (przednie, sacroiliaca ventralia) – wzmacniają staw SI od przodu, przymocowując się w bezpośredniej okolicy brzegów stawowych, Więzadła krzyżowo-biodrowe grzbietowe (tylne, sacroiliaca dorsalia) – podobnie jak przednie wzmacniają staw od tyłu Więzadła krzyżowo-biodrowe międzykostne ( sacroiliaca interossea) – położone są od góry i od tyłu torebki stawowej pod więzadłami wymienionymi wyżej i rozpięte między guzowatością kości biodrowej a guzowatością kości krzyżowej. Do podrażnienia tych więzadeł dochodzi zazwyczaj wskutek skręcenia i skośnego ustawienia miednicy. Ból może promieniować do kończyn dolnych (zazwyczaj asymetrycznie, a ulokowanie przebiegu tego bólu bardzo przypomina ból przy zajęciu nerwu rdzeniowego L5/S1. Jest więc często mylony z dyskopatią, rwą kulszową, czy tzw. lumbago (Rakowski) Do więzadeł pośrednich zaliczamy: Więzadło biodrowo-lędźwiowe ( Iliolumbale) rozpina się między ostatnimi wyrostkami żebrowymi kręgów lędźwiowych a grzebieniem biodrowym w pobliżu stawu i stabilizuje go do góry. Do jego podrażnienia dochodzi w wyniku zablokowania stawu lub zbyt głębokiej i agresywnej pracy w ćwiczeniach jogi. Ból pojawia się asymetrycznie po stronie przeciążonej w okolicy przejścia lędźwiowo-krzyżowego i czasem może promieniować do pachwiny (Rakowski) Więzadło krzyżowo-guzowe ( sacrotuberale) jest to bardzo silne i szerokie pasmo więzadłowe, które rozpina się między bocznym brzegiem kości krzyżowej i guzicznej, kością biodrową a guzem kulszowym. Konsekwencje wynikające z przeciążenia tego więzadła są rozległe, a u jego przyczyn leżą zablokowanie stawu oraz zbyt intensywna praktyka ćwiczeń jogi. Gdy dochodzi do podrażnienia więzadła krzyżowo-guzowego, może boleć cała kończyna dolna łącznie z piętą i palcami stopy. Może to bardzo utrudniać chodzenie. Często pojawia się również ból okolicy kości ogonowej. „Chory oprócz bólu odczuwa silne napięcie, skrócenie mięśni łydki (szczególnie pod kolanem), tylnej grupy mięśni uda, czasem mięśni podeszwowych stopy. Wywołać to może objawy pseudoneurologiczne (drętwienie, mrowienie), a także pseudonaczyniowe (uczucie zimna, chłodu) w obrębie stopy i palców stopy”. (Rakowski) Więzadło krzyżowo-kolcowe ( sacrospinale) jest słabsze od poprzedniego a rozpięte jest pomiędzy brzegiem kości krzyżowej a kolcem kulszowym. Przeciążenie tego więzadła może skutkować bólem w okolicy samego stawu SI, jak również głębokim bólem w pachwinie. Z klinicznego punktu widzenia więzadło to jednak rzadziej wywołuje objawy bólowe niż więzadło biodrowo-lędźwiowe i krzyżowo-guzowe. Rola wymienionych więzadeł jest bardzo ważna w problematyce stawów SI. Prowokacyjne testy napięciowe tych więzadeł pozwalają stwierdzić nie tylko przyczynę bólu ale i dysfunkcji np. skośnego ustawienia miednicy, czy zablokowania stawu SI. Przyczyn skośnego ustawienia miednicy może być wiele. Nie zawsze jest nią zablokowanie stawu SI. Jednak większość z nich w konsekwencji prowadzi do dysfunkcji obszaru krzyżowo-lędźwiowego. W efekcie tych zaburzeń powstaje podrażnienie więzadeł, wzmożone napięcie mięśni miednicy (np. mięśnia gruszkowatego, biodrowo-lędźwiowego), kończyn dolnych, a także powstaje cały zespół zaburzeń czynnościowych kręgosłupa, z zablokowaniami w obrębie odcinka szyjnego włącznie (Rakowski, Lewit). Zjawisko dystorsji (torsji) miednicy Zjawisko dystorsji (torsji) miednicy występuje niezwykle często. Polega ono na skręceniu miednicy, co uwidacznia się w badaniu jako asymetryczne ustawienie kolców biodrowych, zarówno przednich jak i tylnych. Niesie to za sobą konkretne następstwa. Po pierwsze, mamy do czynienia z pozornym skróceniem jednej kończyny dolnej na skutek przesunięcia się panewki stawu biodrowego dogłowowo, czyli do góry względem drugiej strony w pozycji stojącej. To zjawisko może prowadzić do rozwoju skrzywienia bocznego kręgosłupa, jak również przeciążenia segmentów ruchowych kręgosłupa lędźwiowego, a w konsekwencji do rozwoju dyskopatii. Po drugie, zjawisku dystorsji najczęściej towarzyszy zablokowanie jednego ze stawów SI ze wszystkimi tego konsekwencjami w postaci przeciążenia tkanek miękkich (więzadeł i mięśni). Jak często do tego dochodzi, pokazuje badanie przeprowadzone w Polsce w 2009 roku. W Zielonej Górze i okolicy przebadano łącznie 7781 dzieci w wieku 6-14 lat. Średnio u 77,2 procent dzieci stwierdzono zaburzenia statyki miednicy (Permoda). To bardzo duży odsetek i niepokojące jest to, że takie problemy pojawiają się już u sześcio- czy siedmiolatków. Z biegiem czasu utrwalone błędne wzorce posturalne z pewnością przyczyniają się do występowania wielu problemów w obszarze miednica – kręgosłup lędźwiowy, w tym do chronicznych zablokowań stawów SI. Czym jest tzw. zablokowanie stawu SI? Aby zrozumieć to zjawisko, trzeba wiedzieć, że w obrębie każdego stawu istnieją dwa rodzaje ruchomości biernej, które mogą zostać dotknięte tzw. zablokowaniem. Pierwszy z nich do zwykły ruch funkcjonalny, który można samodzielnie wykonać (np. trzymając się za staw skokowy, możemy wykonać pełne bierne zgięcie stawu kolanowego). Drugi ruch to tzw. gra stawowa (joint play). Jest on zazwyczaj trudny lub wręcz niemożliwy do wykonania samodzielnie, lecz ewidentnie występuje. Potwierdzają to badania radiologiczne. Polega on na biernym przesuwaniu jednej powierzchni stawu względem drugiej (ruch ślizgowy) nawet z elementami rotacji czy dystrakcji (Lewit). W przypadku stawu kolanowego można np. wykonać biernie (ręką terapeuty) tzw. gapping, czyli rozwieranie przestrzeni stawowej od strony przyśrodkowej oraz bocznej. Z kolei w przypadku stawu śródręczno-paliczkowego możliwy jest dodatkowo ruch dystrakcji. Zjawisko gry stawowej jest bardzo istotne, ponieważ, po pierwsze, w diagnostyce może ukazać istnienie zablokowania stawu, gdy właściwa ruchomość fizjologiczna wciąż jeszcze istnieje. Po drugie, łagodne ruchy dystrakcji czy przesuwania stosowane podczas badania służą również uruchamianiu stawu. Są to tzw. techniki mobilizacji i są one dzisiaj najbardziej polecane w leczeniu zablokowań stawów, ze względu na ich bezpieczeństwo. Odchodzi się już dziś – jeśli tylko jest to możliwe w danym przypadku – od gwałtownych manipulacji, których efekty uboczne nie zawsze są możliwe do przewidzenia. „Konkludując, prawidłowa gra stawowa stanowi warunek wstępny ruchu prawidłowego, a jej zaburzenia można porównać z sytuacją „zaciętej szuflady”, wymagającej uruchomienia”. (Lewit). Istnieje kilka teorii, w jaki sposób do tego dochodzi. Lewit stawia na typowo stawowe pochodzenie zablokowania i opiera się w tym na teorii tzw. meniskoidów Kosa i Wolfa. Według niej meniskoid, jako rodzaj dodatkowej tkanki wypełniającej wolne przestrzenie między powierzchniami stawu, w stanie fizjologicznym porusza się swobodnie, ale w pewnych okolicznościach może się zakleszczyć między powierzchniami stawu, powodując utratę gry stawowej i w konsekwencji zablokowanie. W szczególnym przypadku zablokowania stawów SI dużą rolę odgrywa ich szczególna i wyjątkowa budowa. Kiedy szyna (rail) wypadnie z rowka (groove), staw z pewnością ulegnie w jakimś stopniu zablokowaniu (Coulter). Stawy SI mogą ulec pełnemu lub częściowemu zablokowaniu np. w części górnej lub dolnej. Za każdym razem zjawisko to można wykryć poprzez manualne badanie ich sprężynowania (Lewit). Szersza perspektywa Nie ma wątpliwości, że zablokowanie rozpatrywane jako lokalne zjawisko stawowe może mieć daleko idące konsekwencje w innych obszarach narządu ruchu. W przypadku zablokowań w segmentach ruchowych kręgosłupa zdarzają się podrażnienia segmentarne w obrębie tkanek danego dermatomu, czyli po prostu zmiany odruchowe związane z danym segmentem kręgosłupa. Właśnie taki stan często przypomina typowe objawy dyskopatii – choroby krążka miedzykręgowego. W przypadku zablokowań w obrębie stawów SI – jak już zostało powiedziane – dochodzi często do przeciążeń więzadeł miednicy i wypromieniowania bólu nawet do stopy. Całość tych zmian odruchowych nosi nazwę „dysfunkcji somatycznej”, co dość dobrze ukazuje rozległość efektu zablokowania stawu. Warto podkreślić, że w takich przypadkach dysfunkcji podlegają też określone mięśnie, co zazwyczaj przejawia się ich wzmożonym napięciem lub/i występowaniem charakterystycznych punktów maksymalnego bólu. Zasadniczo „rola przykurczonych mięśni w ograniczeniach ruchomości (stawowej, przypis autora) została udokumentowana przez Jandę (1967). Techniki relaksacji mięśniowej są szeroko stosowane w celu uruchomienia stawów” (Lewit). Opisując rolę mięśni w zablokowaniach stawowych Lewit cytuje Korr’a: „Myśląc zazwyczaj o mięśniach jako o silnikach, które dzięki swoim skurczom poruszają ciało, warto pamiętać, że te same siły kurczące są również używane do ruchów hamowania (…). Jest prawdopodobne, że to właśnie hamujący potencjał mięśni powoduje, że stanowią one główną, a jednocześnie bardzo zróżnicowaną bardzo zróżnicowaną przeszkodę w uruchamianiu chorego stawu”. Jednocześnie nie zgadza się z tezą Korr’a o czysto mięśniowym pochodzeniu zablokowań, postulując omówioną powyżej teorię zablokowania jako zjawiska pochodzenia stawowego. Wydaje się jednak, że niezależnie od wszystkiego, skuteczne leczenie zablokowania stawu powinno obejmować również pracę z tkankami miękkimi, jakimi są mięśnie, więzadła czy powięzie. Powinno to być stosowane nie tylko lokalnie (jako element terapii manualnej, bądź autoterapii), ale też globalnie, czyli w całych łańcuchach kinematycznych. Taka jest obecnie dominująca tendencja w nowoczesnym podejściu do terapii zablokowań stawów. Każdy terapeuta pracujący z tymi problemami zauważa, że bez tej dodatkowej pracy na tkankach miękkich w całych łańcuchach mięśniowo powięziowych trudno jest utrzymać trwały efekt uruchomienia stawu. Dotyczy to w szczególności zablokowań, które miały chroniczny, przewlekły charakter. W takich przypadkach „pamięć” tkanek miękkich powiązanych z funkcją danego stawu wymaga zresetowania, aby zapewnić utrzymanie gry stawowej w dłuższej perspektywie. Jak działa joga w przypadku dysfunkcji stawów SI? W starszych opracowaniach możemy przeczytać, że nie istnieje jeden efektywny system ćwiczeń, który zapewniłby utrwalenie efektów uruchomienia zablokowanych stawów. Dzisiaj nasza znajomość efektów ćwiczeń jogi z pracy klinicznej z pacjentami, u których wykryto zablokowanie stawu SI, a następnie doprowadzono do jego uruchomienia, pozwala stwierdzić, ze taki system ćwiczeń jednak istnieje. Asany jako podstawowa forma ćwiczeń jogi doskonale wpisują się w kontekst ćwiczeń o charakterze profilaktyki wtórnej zablokowań w obrębie stawów SI. Co więcej, osobom poprawnie wykonującym asany niejednokrotnie udaje się „przypadkowo” odblokować staw z mniej lub bardziej donośnym dźwiękiem „klik”! Znając działanie tych ćwiczeń w praktyce, trudno się oprzeć sformułowaniu tezy o ewidentnie autoterapeutycznym ich działaniu. Są to zdecydowanie ćwiczenia czynne, które umiejętnie poprowadzone przez fizjoterapeutę mogą w znacznym stopniu wspomóc działanie terapii manualnej, a w określonych przypadkach nawet ją zastąpić. Przyjrzyjmy się zatem pokrótce, jak w przypadku problematyki stawów SI działają asany – podstawowe ćwiczenia jogi. W pierwszej kolejności należy zdać sobie sprawę, że rola zdrowego tj. w pełni ruchomego i stabilnego kręgosłupa jest w jodze kluczowa, a podstawowa forma ćwiczeń ma ewidentnie kompensacyjny charakter. Asany nastawione są na uzyskanie pełnej, fizjologicznej ruchomości całej kolumny kręgosłupa oraz uzyskanie jego kompensacji (alignment) oraz stabilności. Widać tu ewidentne dążenie do równowagi miedzy siłą a gibkością. Jedno nie może odbywać się kosztem drugiego. Kompensacja, rozumiana w jodze jako strukturalne wyrównanie, prowadzona jest bardzo precyzyjnie zarówno w ćwiczeniach symetrycznych jak i asymetrycznych (Raman, Robin). Miednica wraz z kręgosłupem lędźwiowo-krzyżowym znajduje się w centrum zainteresowania jogi z uwagi na fakt, że wykonywanie asan z założenia ma przygotować osobę praktykującą jogę do ćwiczeń oddechowych (pranajamy) i medytacyjnych. Ćwiczenia te powinny być wykonywane w różnego rodzaju siadach. Joga wyraźnie zaleca tutaj utrzymywanie prosto całego kręgosłupa, w specyficznej pozycji elongacyjnej z zaakcentowaną lordozą lędźwiową, aktywnym wyprostnie kręgosłupem piersiowym i odpowiednio ustawionym pasem barkowym. Aby sprostać temu wymaganiu, cały narząd ruchu powinien zostać do tego przygotowany. Uzyskuje się to za pomocą regularnego wykonywania różnych rodzajów asan, a mianowicie: pozycji stojących, siedzących, wyprostnych, zgięciowych, pozycji z rotacją kręgosłupa, pozycji leżących, balansowych i odwróconych. Kluczowe dla funkcji stawów SI są pozycje stojące, skłony do przodu, pozycje z rotacją kręgosłupa, pozycje siedzące oraz wyprostne. Dążenie do przywrócenia poprawnej statyki miednicy zachodzi w tych ćwiczeniach naturalnie dzięki ich różnorodności i konsekwentnemu stosowaniu zasady kompensacji. Obszar miednicy i kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego ćwiczony jest z każdej możliwej strony. Warto przy tym wspomnieć, że w jodze bardzo duży nacisk położony jest na uzyskanie ruchu nutacji kości krzyżowej, który jest niezbędny np. po to, by bezpiecznie dla odcinka lędźwiowego wykonywać ćwiczenia z rodzaju skłonów do przodu (Coulter, Robin). Obok ruchu nutacji wiele ćwiczeń promuje ruch przeciwnutacji kości krzyżowej przydatny np. w pracy nad hipermobilnym stawem SI Wiele pozycji stojących ewidentnie mobilizuje stawy SI dzięki rozwieraniu powierzchni stawowych (gapping). Są to przede wszystkim lateralne pozycje stojące oraz pozycje z rotacją kręgosłupa. W tych właśnie ćwiczeniach często można uzyskać spontaniczne odblokowanie z wyraźnie słyszalnym dźwiękiem „klik”. Oprócz pozytywnego oddziaływania ćwiczeń jogi na obszar krzyżowo-lędźwiowy (w tym wypadku wyłącznie asan), dającego wymierne korzyści terapeutyczne, istnieje również niebezpieczeństwo wystąpienia hipermobilności w obrębie stawów SI, ale również w okolicy segmentów ruchowych odcinka lędźwiowego. Może do tego dojść w wyniku niepoprawnie wykonywanych asan, przy jednoczesnym braku rozpoznania indywidualnej budowy człowieka, a także z uwagi na zbyt głęboką lub agresywną pracę w ćwiczeniach. Więzadła, omówione w części poświęconej anatomii, należą do najczęściej przeciążanych podczas praktyki ćwiczeń jogi. W kwestii anatomii samych więzadeł należy zawsze brać pod uwagę, że brak im bezpośredniego unaczynienia i odżywiane są wyłącznie poprzez dyfuzję, oraz że nie możemy siłą woli uzyskać ich skrócenia, tak jak ma to miejsce w przypadku mięśni. Wiąże się z tym dodatkowo zagadnienie rozciągliwości więzadeł. Szacuje się, że więzadło, podczas rozciągania do 8 procent swojej długości, jest w stanie zachować zdolność powrotu do stanu spoczynkowego bez skutków ubocznych (Robin). Jeśli jednak wartość ta zostanie przekroczona, więzadło nie tylko rozciągnie się permanentnie (nie powróci do długości spoczynkowej), ale może również ulec uszkodzeniu. Taki stan rodzi konsekwencje w postaci bólu (więzadła są obficie zaopatrzone w nocyceptory, czyli receptory bólowe) oraz chronicznego braku stabilności. Anatomiczna i funkcjonalna integralność stawów SI w dużej mierze zależy właśnie od prawidłowego napięcia jego więzadeł poza czynnikami takimi jak właściwa statyka miednicy czy stan napięcia mięśni. Zatem niewłaściwy sposób wykonywania ćwiczeń jogi, które mogą głęboko ingerować w strukturę odcinka lędźwiowo-krzyżowego, może doprowadzić do uszkodzenia więzadeł i destabilizacji stawów SI. Taki stan niestety staje się zazwyczaj chroniczny. Aby ustabilizować staw, należy wyłączyć niektóre ćwiczenia, skupić się na wzmacnianiu rotatorów zewnętrznych i prostowników biodra, a szczególnie mięśnia gruszkowatego (on jako jedyny z mięśni w pewien sposób „spaja” staw, przyczepiając się do brzegu kości krzyżowej oraz krętarza większego kości udowej). Należy też uzbroić się w cierpliwość, ponieważ z powodu braku unaczynienia więzadeł ewentualne uszkodzenia goją się latami. Podsumowanie Jeśli ćwiczenia jogi prowadzone są fachowo i w powiązaniu z właściwym rozpoznaniem, to w rękach fizjoterapeuty mogą stać się doskonałym narzędziem w naprawianiu funkcji stawów SI. Właściwa diagnoza jest oczywiście kluczowa. Po wykonaniu właściwych testów, takich jak test sprężynowania stawu, testy napięciowe więzadeł, badanie długości i tonusu właściwych mięśni zazwyczaj wiadomo, czy źródłem problemu jest zablokowanie. W tym momencie niezależnie od wdrożenia manualnych technik terapii stawów SI z pomocą przychodzi joga, która powinna zostać bardzo dokładnie zaordynowana w zależności od indywidualnych potrzeb. Dla przykładu: kiedy dokonano uruchomienia stawu SI dzięki zastosowaniu odpowiedniej techniki manualnej, ale przy okazji mamy do czynienia z nierównowagą napięcia (podwyższone napięcie lub wręcz przykurcze) w obrębie następujących tkanek miękkich: ścięgno Achillesa, mięśnie strzałkowe, mięsień dwugłowy uda, więzadło krzyżowo-guzowe, to możemy wdrożyć odpowiednią sekwencję ćwiczeń jogi i tym samym podtrzymać efekt manipulacji czy mobilizacji. W tym wypadku będą to ćwiczenia, takie jak adho mukha svanasana i jego warianty, parsvottanasana i jej warianty, utthita hasta padangusthasana i jej warianty z uwzględnieniem rozciągania mięśnia pośladkowego średniego na koniec np. dzięki wykonaniu łatwej kapotasany w skłonie do przodu. Po ustaleniu sekwencji ćwiczeń i czasu jej trwania wszystko zależy od pacjenta, czyli od regularnej praktyki i kontroli swojego stanu funkcjonalnego zgodnie z zaleceniami terapeuty. Podsumowując: pozytywne efekty terapeutyczne w omawianym przypadku uzyskiwane są dzięki ćwiczeniom jogi poprzez: Dążenie do kompensacji i stopniowe przywracanie prawidłowej statyki miednicy, Mobilizację stawów SI (gapping), Autoterapię więzadeł miednicy, Uzyskanie optymalnej długości spoczynkowej mięśni (usunięcie przykurczów i utrzymanie tego stanu), Regulację OUN. Joga przyczynia się do obniżenia pobudzenia współczulnego, a jak wiadomo obszar miednicy jest wyjątkowo podatny kumulowanie głębokiego stresu. (Raman) Niezależnie od działania terapeutycznego oraz profilaktyki wtórnej trzeba mieć świadomość, że mądrze prowadzone i wykonywane ćwiczenia jogi mają ogromną wartość profilaktyczną. Specyfika ćwiczeń jogi sprawia, że u zdrowej i skompensowanej osoby do zablokowań w obrębie stawów SI w ogóle nie dochodzi, jeśli prowadzi ona regularną praktykę. Nie dochodzi również do zrostów w tym obszarze, które u wielu ludzi z wiekiem stają się czymś „normalnym” . Bibliografia Coulter H. David „Anatomy of Hatha Yoga. A Manual for Students, Teachers and Practitioners” Ignasiak Zofia „Anatomia układu ruchu” Lasater Judith „Stability Revisited: Realigning the Sacrum in Asana” Lewit Karel „Terapia manualna w rehabilitacji chorób narządu ruchu” Myers Thomas W. „Taśmy Anatomiczne. Meridiany Mięśniowo – Powięziowe dla Terapeutów Manualnych i Specjalistów Leczenia Ruchem” Permoda Andrzej, Permoda Anna, Chudak Bożena „Problem występowania przykurczu mięśni kulszowo – goleniowych u dzieci w wieku szkolnym w obszarze miasta Zielona Góra i okolic” Rakowski Andrzej „Kręgosłup w stresie. Jak usunąć ból i jego przyczyny” Raman Krishna „ A Matter of Health. Integration of Yoga and Western Medicine for Prevention and Cure” Robin Mel „A Physiological Handbook for Teachers of Yogasana” Autor: Bartosz Niedaszkowski – fizjoterapeuta i terapeuta jogi z wieloletnim doświadczeniem, pionier jogi medycznej w Polsce, terapeuta manualny i członek Polskiego Towarzystwa Medycyny ManualGLOSSARY ENTRY (DERIVED FROM QUESTION BELOW) Polish term or phrase: staw krzyżowo-biodrowy. English translation: sacroiliac joint. Entered by: Kornelia Longoria. 01:18 Mar 28, 2008. Polish to English translations [PRO]Ćwiczenia jogi a kondycja stawów Ból stawów może utrudniać wykonywanie codziennych zadań i ćwiczeń. Jednak regularna aktywność fizyczna jest niezwykle ważna. Joga, starożytna praktyka, może być idealnym sposobem leczenia i zapobiegania współczesnej epidemii bólu stawów. Jest delikatna i nieobciążająca. Natomiast poprawia krążenie, wzmacnia mięśnie i kości. Zwiększa również elastyczność ciała. Anatomia stawu Stawy składają się z: dwóch lub więcej kości, ścięgien (łączących mięsień z kością), więzadeł (łączących kość z kością w obrębie stawów), chrząstki (do amortyzacji), płynu maziowego (zmniejsza tarcie). Ból stawów Niezależnie od tego, czy ból stawów pojawia się nagle podczas aktywności fizycznej, czy rozwija się stopniowo, może być wyniszczający i przygnębiający. Dobra wiadomość jest taka, że prawie zawsze możesz zrobić coś, by go złagodzić. Spróbuj ocenić ból. Czy jest ostry (trwa kilka godzin lub kilka dni)? Jeśli tak, odpoczynek i regeneracja mogą być konieczne i pomocne. Jeżeli jednak odczuwasz przewlekłe dolegliwości bólowe, receptą jest zwykle większa aktywność, a nie wypoczynek. Zapalenie stawów Zapalenie stawów (ogólny termin używany do opisania bólu stawów, sztywności i obrzęku) może wynikać z wielu chorób, takich jak borelioza, fibromialgia, choroba autoimmunologiczna lub nowotwór. Wyróżniamy ponad 100 różnych rodzajów zapalenia stawów. Najczęstszym jest choroba zwyrodnieniowa stawów. Zwykle rozwija stopniowo u osób w starszym wieku. Zwykle wpływa na dłonie, kolana, biodra lub kręgosłup. Uprawiaj jogę regularnie - nawet codziennie Joga jest wystarczająco łagodna dla większości osób. Grupowe lub indywidualne zajęcia mogą być drogie. To jednak nie powód, aby z niej rezygnować. Zawsze możesz poćwiczyć w domu, korzystając z DVD lub drukowanych instrukcji, gdy tylko instruktor nauczy Cię prawidłowej techniki. Dobry instruktor nie tylko pokaże, jak zmodyfikować ruchy, mając zapalenie stawów. Powinien też opracować ogólny program, który pasuje do Twoich celów. Aktywność fizyczna jest niezwykle ważna. Uważaj tylko, aby nie przesadzić. Zakończ trening, jeśli odczuwasz ból lub dyskomfort. Nie przemęczaj stawów. Dostosuj trening jogi do swoich możliwości Dlaczego warto ćwiczyć jogę? Zalet regularnego treningu jogi jest wiele. Najważniejsze z nich to: Większy zakres ruchu Joga zwiększa zakres ruchu. Każde połączenie lub grupa ma zakres ruchu mierzony w stopniach. Na przykład dolna część pleców, czyli odcinek lędźwiowy kręgosłupa, ma zakres ruchu około 30 stopni do tyłu (rozciąganie) i około 70 stopni do przodu (zgięcie). Te liczby mogą się różnić w zależności od źródła. Chodzi o to, że joga może zwiększyć zakres ruchu. Dzięki temu możesz łatwiej wykonywać codzienne czynności, np. pochylić się, by zawiązać buty. Innym przykładem jest staw nadgarstkowy, który składa się z wielu kości połączonych w jednym miejscu. Normalny zakres ruchu wynosi do 90 stopni (zgięcie) i do 70 stopni (rozciąganie). Wykonując daną asanę, możesz pozytywnie wpłynąć na nadgarstki. Mocne mięśnie wspierające stawy Jednym z elementów stawu jest ścięgno. Gdybyś podążał za ścięgnem od stawu, w pewnym momencie zamieniłoby się w mięsień. Ćwicząc jogę, wzmacniasz mięśnie wspierające stawy. Możesz złagodzić stres i obciążenie stawów. Większa wytrzymałość kości Kości są żywymi tkankami. Wspierają stawy. Ćwicząc jogę, dostarczasz sygnały do komórek kostnych. W ten sposób zwiększasz produkcję tych komórek. I odwrotnie, brak aktywności sygnalizuje kościom, że nie muszą pracować nad budowaniem tkanki kostnej, a także wskazywać, że minerały mogą być osadzane gdzieś indziej. Mocna i zdrowa kość stanowi podstawę solidnego stawu. Zdrowa chrząstka stawowa Zachowanie mobilności pomaga utrzymać zdrową chrząstkę stawową. Dlatego warto ćwiczyć jogę. Nie musisz się wtedy martwić o utratę chrząstki. Płyn stawowy Zachowanie mobilności i utrzymanie nawodnienia utrzymuje zdrową maź stawową. Dzięki odpowiedniej ilości mazi końce kości pokryte chrząstką łatwo przesuwają się podczas poruszania stawem. Jeśli spadnie ilość płynu stawowego, nie ma sposobu na jego zwiększenie za pomocą diety. Tags: Używamy plików cookies aby ułatwić Ci korzystanie z naszych stron www, do celów statystycznych oraz reklamowych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci Twojego urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zmienić ustawienia przeglądarki tak, aby zablokować zapisywanie plików cookies. Więcej informacji znajdziesz w naszej polityce prywatności.